Rozmaryn lekarski
Rosmarinus officinalis
Roślina uprawna. Uprawiano ją już w starożytnym Rzymie, Egipcie i Grecji. Obecnie do największych producentów należą Francja, Hiszpania, Włochy, Grecja i Meksyk.
Roślina lecznicza: zawiera olejki – cyneol, pinen, cymen, borneol oraz kwas rozmarynowy.
Działanie: odkażające, pobudzające, wzmacnia pamięć. Stosowany w postaci naparu jest środkiem żółciopędnym oraz pomaga w dolegliwościach dyspeptycznych, natomiast dodawany do rozgrzewających kąpieli pomaga w bólach mięśniowych, stanach reumatycznych oraz zaburzeniach układu obwodowego. Pomocniczo stosowany w kamicy żółciowej, ogólnym osłabieniu, zwiększaniu sprawności fizycznej oraz psychicznej. Bywa stosowany, jako środek przyspieszający rekonwalescencję po zabiegach chirurgicznych lub ciężkich chorobach (pobudza trawienie i apetyt).
Sztuka kulinarna: roślina przyprawowa, używana głównie w kuchni hiszpańskiej, bałkańskiej, meksykańskiej do mięs, wędlin i sosów. Kwiaty dodaje się do sałatek, a kandyzowanymi ozdabia się potrawy. Łodyga może być używana jako szpikulec do szaszłyków – nadaje im zapach i smak.
Z liści otrzymuje się antyseptyczny środek do mycia przyborów w łazience, a dodane do kąpieli pobudzają krążenie krwi.
Roślina ozdobna. W Polsce jest uprawiany w doniczkach jako roślina pokojowa. Jest to "staroświecka" roślina uprawna – jedna z najdawniej uprawianych u nas roślin doniczkowych. Latem można go przetrzymywać na werandach, balkonach, w ogródku.
Rozmaryn wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, farmaceutycznym i perfumeryjnym (patrz larendogra).
Nazywano go świeżym powiewem morza. Był uważany za symbol wiernej miłości.
Hiszpanie darzą go dużą czcią, gdyż według wierzeń dał schronienie Matce Boskiej w czasie ucieczki do Egiptu. Gdy powiesiła swój niebieski płaszcz na krzewie, białe dotychczas kwiaty zabarwiły się na niebiesko.
Rzucano go na podłogę w salach sądowych jako ochronę przed gorączką więzienną.
W niektórych wioskach płótno lniane suszono na krzakach rozmarynu.
Naparem płucze się ciemne włosy.
Gałązka rozmarynu rzucona w ogień odstrasza owady.
Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 22:39:07]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=51596243. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.
- Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-03-22].
- Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-31].
- BorgisB. Sp. BorgisB., Kwas rozmarynowy, ważny składnik terapeutyczny niektórych surowców roślinnych • Postępy Fitoterapii 1-2/2002 • Czytelnia Medyczna BORGIS, www.czytelniamedyczna.pl [dostęp 2016-04-21] .
- Agnieszka Mike-Jeziorska: Rozmaryn lekarski (pol.). 2013. [dostęp 2013-06-10].
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
| ogólne | krzew | |
| ogólne | roślina lecznicza | |
| ogólne | roślina jadalna | |
| ogólne | roślina miododajna | |
| ogólne | roślina ozdobna | |
| ogólne | roślina użytkowa | |
| barwa kwiatów | płatki różowe | |
| barwa kwiatów | płatki niebieskie | |
| symetria kwiatu | kwiat grzbiecisty | |
| symetria kwiatu | symetria dzwonkowata | |
| symetria kwiatu | grzbiecista, języczkowata (5-ząbkowa) | |
| kształt blaszki | liście lancetowate | |
| kształt blaszki | liście wąskie i wydłużone | |
| kształt blaszki | liście równowąske | |
| rodzaj owoców | rozłupki | |
| szacowana wysokość łodygi | od pasa do wysokości człowieka (100 < x < 200 cm) |
-
The Global Biodiversity Information Facility,
-
Użytkownicy atlasu.
Joanna Boisse
