Wirtualny atlas roślin: Doględka mocna / Grindelia robusta

Doględka mocna, doględa wielka, grindelia (Grindelia robusta Nutt.) – gatunek byliny z rodziny astrowatych (Asteraceae). Zasięg tego gatunku obejmuje zachodnie części obu kontynentów amerykańskich. Poza obszarem naturalnego występowania bywa uprawiana, w tym także w Polsce. Ziele stosowane jest w lecznictwie.

Liście naprzemianległe, obejmujące u nasady łodygę, podłużniesercowate, na brzegu grubo piłkowane, mięsiste. Kwiaty żółte, zebrane w koszyczki na szczytach pędów. Pokrój roślina silnie rozgałęziona, osiąga wysokość do 1 m. Wszystkie nadziemne organy z wyjątkiem kwiatów okryte są mlecznobiałą żywicą.

Roślina lecznicza
Wyciągi alkoholowe z ziela działają rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli i przewodu pokarmowego, przywracają prawidłowe napięcie mięśni gładkich oskrzeli. Upłynniają śluz zalegający w górnych drogach oddechowych i ułatwiają odkrztuszanie. Niszczą także przy tym bakterie wywołujące stany zapalne gardła i oskrzeli. Za sprawą działania rozkurczowego na przewód pokarmowy wyciągi zwalczają bóle brzucha. Poza tym bywają stosowane zewnętrznie w leczeniu objawów skórnych chorób alergicznych działając przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. W Ameryce Północnej doględka jest stosowana także jako lek pomocniczy w białaczce oraz przewlekłym gośćcu stawowym i mięśniowym. Do celów leczniczych wykorzystuje się zbierane latem kwitnące wierzchołki pędów, suszone w miejscach zacienionych i przewiewnych. Surowcem leczniczym jest ziele doględki – Herba Grindeliae.

Ziele doględki zawiera około 20% substancji żywicowych (wśród nich kwasy dwuterpenowe oraz ich estry z wyższymi alkoholami). Doględka zawiera około 0,3% olejku eterycznego, którego głównym składnikiem jest borneol i inne terpeny. Poza tym w zielu stwierdzono do 0,7% flawonoidów, około 4% garbników, saponin, fitosterol grindelol, związki goryczowe, diterpeny, fenolokwasy i sole mineralne.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-04-03 18:14:37]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=51743992. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Eliza Lamer-Zarawska, Barbara Kowal-Gierczak, Jan Niedworok (red.): Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 245. ISBN 978-83-200-3401-1. OCLC 750093865. (pol.)
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-13].
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Aleksander Ożarowski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987. 83-202-0472-0.

Przypisane cechy

	ogólne	roślina lecznicza
	ogólne	roślina miododajna
	ogólne	roślina ozdobna
	ogólne	bylina
	ogólne	gatunek obcy
	ogólne	roślina uprawiana
	ogólne	Surowiec zielarski
	barwa kwiatów	płatki żółte
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	kwiatostan
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	koszyczek
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	na szczycie łodygi
	kształt blaszki	mięsiste
	kształt blaszki	podłużniesercowate
	brzeg liścia	grubo piłkowany
	ulistnienie	naprzemianległe
	ulistnienie	piłkowane
	sok pędu	biała żywica
	wygląd łodygi	łodyga gałęzista
	wygląd łodygi	łodyga wzniesiona
	wygląd łodygi	gruba
	szacowana wysokość łodygi	od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)
	pora kwitnienia	lipiec
	pora kwitnienia	sierpień