Wirtualny atlas roślin: Doględka mocna / Grindelia robusta

Doględka mocna, doględa wielka, grindelia (Grindelia robusta Nutt.) – gatunek byliny z rodziny astrowatych (Asteraceae). Zasięg tego gatunku obejmuje zachodnie części obu kontynentów amerykańskich. Poza obszarem naturalnego występowania bywa uprawiana, w tym także w Polsce. Ziele stosowane jest w lecznictwie.

Liście naprzemianległe, obejmujące u nasady łodygę, podłużniesercowate, na brzegu grubo piłkowane, mięsiste. Kwiaty żółte, zebrane w koszyczki na szczytach pędów. Pokrój roślina silnie rozgałęziona, osiąga wysokość do 1 m. Wszystkie nadziemne organy z wyjątkiem kwiatów okryte są mlecznobiałą żywicą.

Roślina lecznicza
Wyciągi alkoholowe z ziela działają rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli i przewodu pokarmowego, przywracają prawidłowe napięcie mięśni gładkich oskrzeli. Upłynniają śluz zalegający w górnych drogach oddechowych i ułatwiają odkrztuszanie. Niszczą także przy tym bakterie wywołujące stany zapalne gardła i oskrzeli. Za sprawą działania rozkurczowego na przewód pokarmowy wyciągi zwalczają bóle brzucha. Poza tym bywają stosowane zewnętrznie w leczeniu objawów skórnych chorób alergicznych działając przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwalergicznie.
W Ameryce Północnej doględka jest stosowana także jako lek pomocniczy w białaczce oraz przewlekłym gośćcu stawowym i mięśniowym. Do celów leczniczych wykorzystuje się zbierane latem kwitnące wierzchołki pędów, suszone w miejscach zacienionych i przewiewnych. Surowcem leczniczym jest ziele doględki – Herba Grindeliae.

Ziele doględki zawiera około 20% substancji żywicowych (wśród nich kwasy dwuterpenowe oraz ich estry z wyższymi alkoholami). Doględka zawiera około 0,3% olejku eterycznego, którego głównym składnikiem jest borneol i inne terpeny. Poza tym w zielu stwierdzono do 0,7% flawonoidów, około 4% garbników, saponin, fitosterol grindelol, związki goryczowe, diterpeny, fenolokwasy i sole mineralne.

Źródło informacji: Wikipedia : wolna encyklopedia [dostęp: 2018-12-04 21:11:18]. Dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=51743992. Główni autorzy artykułu w Wikipedii: zobacz listę.

Eliza Lamer-Zarawska, Barbara Kowal-Gierczak, Jan Niedworok (red.): Fitoterapia i leki roślinne. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 245. ISBN 978-83-200-3401-1. OCLC 750093865. (pol.)
Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-13].
Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland – a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
Aleksander Ożarowski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987. 83-202-0472-0.

Przypisane cechy

	ogólne	roślina lecznicza
	ogólne	roślina użytkowa
	ogólne	bylina
	barwa kwiatów	płatki żółte
	korona kwiatu i typ kwiatostanu	koszyczek
	kształt blaszki	liście sercowate
	ulistnienie	naprzemianległe
	ulistnienie	piłkowane
	wygląd łodygi	łodyga gałęzista
	szacowana wysokość łodygi	od kolana do pasa (60 < x < 100 cm)